SORU:

Natüralist (doğalcı) bilim, doğaüstü bir açıklamayı hepten yok sayarak, olası bir açıklamayı gözden kaçırmış olmuyor mu?

İDDİA:

Eğer bir fenomenin doğru açıklaması doğaüstü olacak olsa; natüralist bilimsel yöntem onu gözden kaçıracaktır. “Yaratılışçı açıklamalar daha en baştan göz ardı edilmişse, kanıtların da her zaman doğalcı alternatifi desteklemesi kaçınılmazdır.” (Johnson, 1990)

CEVAP:

1. Bugüne kadar hiç kimse, doğaüstü kavramının işe yarar bir tanımını yapamamıştır. Doğaya etki eden bir şey, doğanın kendisinin de bir parçası haline gelir. Dolayısıyla, doğada gördüğümüz herhangi bir şeye dair açıklama, tanım gereği zaten doğaldır.

2. Doğaüstünü gözlemleyemeyiz; yani, doğaüstü açıklamaya ulaşabilmemizin tek yolu, tüm doğal açıklamaları ortadan kaldırmaktır. Ama tüm olasılıkları ortadan kaldırıp kaldırmadığımızı da hiçbir zaman bilemeyiz. Dolayısıyla doğaüstü bir açıklama doğru olsa bile, ona asla erişemeyiz.

3. Diyelim ki doğaüstü bir açıklamanın doğru olduğunu varsaydık. Doğaüstü bir açıklamayı bir diğerinden ayırdetmek, prensipte bile mümkün değildir. Aralarında birçok bilim insanının da bulunduğu çoğu kişi, konu inanç olduğunda, belirli doğaüstü açıklamaları kabul etmeye gönüllüdür. İnançları için özel bir ayrıcalık talep etmedikleri müddetçe bunda hiçbir sorun da yoktur. Ancak bazı insanlar, kendi inandıkları fikirlere başkaları da inanmadığı sürece tatmin olmaz. Doğaüstünü bilimin bir parçası haline getirmek isteyenler, bu gruba dahildir. Haklılıklarını doğal kanıtlarla destekleyemedikleri için de, çeşitli yollarla güç elde etmeye çalıştıkları başka yollara başvururlar. (Bu bir abartı değildir. Bu tür insanlar, fikirlerini empose etmek uğruna sürekli olarak siyasi güç elde etme çabası içindedir.)

4. Doğaüstü bir açıklamayı gözden kaçırmak, neyi değiştirir ki? Doğaüstü açıklamalar genellenemez; bu nedenle de başka bir alanda hiçbir anlam ifade etmezler. Bilimin kullanışlılığı ve işe yararlığı, içerdiği bulguların farklı alanlarda da uygulanabiliyor olmasından ileri gelir. Doğaüstü bir açıklama ise, zaten hiçbir işimize yaramayacaktır.

5. Bununla birlikte, doğaüstü açıklamalar da mümkün olduğunca incelenmektedir. Örneğin bilim insanları, dua yoluyla iyileştirme,(1) küresel çapta bir tufan ve Dünya’nın yaşı gibi yaratılışçı (yani doğaüstü) iddiaları incelemiş ve gerekli cevabı vermişlerdir. Zaten tam da bu tür iddialara, Argüman Arşivi sitemizde (yani burada) verilmiş cevaplar bulunmaktadır.

 

Kaynaklar:

1. Benson, H. et al. 2006. Study of the Therapeutic Effects of Intercessory Prayer (STEP) in cardiac bypass patients: a multicenter randomized trial of uncertainty and certainty of receiving intercessory prayer. American Heart Journal 151(4): 934-942.

  • Paylaş
  • submit to reddit