SORU:

Marx, Darwin’i takdir ediyordu ve onunla iletişim halindeydi.

İDDİA:

Karl Marx, “Kapital” isimli eserinin ikinci baskısını imzalayarak Darwin’e yollamış ve eserini Darwin’e ithaf etmek istemiştir. Fakat Darwin kibar bir mektup yazarak bu isteği geri çevirmiştir.

CEVAP:

1. Darwin’in, kendisine ithaf edilmek istenen ateizm ile ilgili isimsiz bir kitabın yazarına, bu isteği geri çeviren bir mektup yazdığı doğrudur. Ancak mektubun yazıldığı kişi Karl Marx değil, Edward Aveling’dir.

Aveling, Karl Marx’ın kızı olan Elanor Marx ile evliydi ve mektupları, ölümünden sonra doğal olarak eşi Elanor’a miras kalmıştı. Sonradan Marx’ın diğer mektup ve yazıları ile karışan bu mektubun, Karl Marx’a yazılmış olduğu varsayıldı. Bu hikaye özellikle Sovyet Rusya’da ideolojik olarak beğenildi ve çokça yinelenir hale geldi. Daha sonraları Darwin’in yazı ve mektupları arasında, Aveling tarafından yazılmış ve “Öğrencinin Darwin’i” (The Student’s Darwin) isimli kitabını Darwin’e ithaf etmek istediğini belirttiği bir mektup bulunmuştur. Darwin, Aveling’in bu isteğini geri çevirmiş; mektubun devamında da bilimin, dini konuları doğrudan ele almasını doğru bulmadığına ilişkin açıklamalar yapmıştır.(2),(1)

2. Darwin, Kapital’in bir kopyasına sahipti ancak öldüğünde kitabın hiç açılmamış olduğu görüldü; yani Darwin Kapital’i hiç okumamıştı.

3. Her şey bir yana, bu konunun evrim bilimiyle hiçbir ilgisi yoktur.

 

Kaynaklar:

1. Carter, Richard. 2000. Marx of Respect

2. Colp, Ralph Jr. 1982. The myth of the Darwin-Marx letter. History of Political Economy 14(4): 461-482.

  • Paylaş
  • submit to reddit