Levha tektoniğinin doğruluğundan 1960’lara kadar emin değildik. Ancak bu konuda elde edilen kanıtlar, karşı konulamayacak boyutlara ulaşmıştır.

• Levhaların hareketleri doğrudan ölçülebilmektedir.⁽²⁾
• Kuzey ve Güney Amerika’nın kıta sahanlıklarının doğu kenarları, Afrika ve Avrupa kıta sahanlıklarının batı kenarları ile çakışmaktadır.⁽¹⁾ Orta Atlanik sırtı da aynı şekle sahiptir.
• Afrika ve Güney Amerika kıtalarındaki bitki ve fosil dağılımları, jeolojik oluşumlar ve geçmişteki iklimlerinin benzer olduğuna işaret eden veriler, bu kıtaların bir zamanlar bir arada olduğunu göstermektedir.⁽²⁾
• Yeni kayalar oluşum aşamasındalarken, Dünya’nın o andaki manyetik alanını kayıt ederler. Dünya’nın manyetik alanının kutupları da zaman zaman yer değiştirir (Örneğin, mıknatıslar kuzeyi değil güneyi işaret etmeye başlar). Deniz tabanındaki kayalarda gözlenen manyetik alan izleri, birbirlerinin, yayılan merkez etrafındaki yansımalarıdır.^(1;2) Paleomanyetik çalışmalar, farklı kıtalarda farklı kutupsal gezinimler olduğunu göstermiştir. Bu da kıtaların birbirlerine göre hareket ettiklerine işaret eder.^(1;2)
• Okyanus çökelleri (sedimentleri), deniz havzalarının görece olarak genç olduklarına işaret edecek şekilde genç ve incedir.⁽³⁾
• Deprem haritaları, levha sınırlarını ve dalım levhalarının izlediği yolu göstermektedir.^(2;3)
• Levhaların üzerinden geçtikleri sıcak noktalar, volkanik ada grupları gibi izler bırakırlar.⁽²⁾

Okuma önerileri:

* Kıtaların Kayması – Levha Hareketleri

* Afrika’daki derin tatlı su göllerinin insan evrimine etkisi

Video önerisi:

* National Geographic – Dünyanın Oluşumu Levha Tektoniği 

Kaynaklar:

1. Bishop, A. C., 1981. The development of the concept of continental drift. In The Evolving Earth, ed. L. R. M. Cocks, London: British Museum, 155-164.

2. Davidson, Jon P., Walter E. Reed, and Paul M. Davis, 1997. Exploring Earth: An Introduction to Physical Geology. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

3. Graham, A. L., 1981. Plate tectonics. In The Evolving Earth, ed. L. R. M. Cocks, London: British Museum, 165-178.