SORU:

İnsanlığın kökeni, Afrika’lı bir Havva’ya (Mitokondriyal Havva’ya) dayanmıyor mu?

İDDİA:

   Birçok farklı insandan alınan DNA örneklerinden yapılan analize göre, ortak atalarının aşağı yukarı ne zaman ve nerede yaşadığını bulmak mümkündür. Bilim insanları bunu, çeşitli insan popülasyonlarından aldıkları mitokondriyal DNA (mtDNA) örneklerini kullanarak yapmışlardır. mtDNA yalnızca anneden kalıtılabildiğine göre; bu, insanlığın mitokondriyal Havva’sının izini sürebileceğimiz anlamına gelir. Bu çalışmaların sonucuna göre mitokondriyal Havva’nın yaklaşık 200.000 yıl önce Afrika’da yaşamış olduğu düşünülmektedir (2), ancak bu yaş hatalı olabilir. Ayrıca Asya ve Avrupa’da yaşamış olabileceği ileri sürülmüştür; ki bu da, Ağrı Dağı’nın yakınlarından köken aldığımız inancı ile uyumludur. Kısacası, Mitokondriyal Havva kutsal kitaplardaki Havva ile uyumludur.

CEVAP:

   1. Bu iddiada bahsedilen mitokondriyal Havva, en yakın ortak dişi atamızdır; asıl dişi ata değildir. Aynı dönemde ve daha önceki dönemlerde yaşamış olan insanlar da mevcuttur. Bu mitokondriyal Havva ile aynı dönemde yaşayan diğer kadınların mtDNA’ları, nesiller geçtikçe zamanla ortadan kaybolmuştur. Mitokondriyal Havva, sadece bugünkü mtDNA’ların en genç ortak atasına işaret eder, ki zaten kendisi insan bile olmayabilir.

   2. Aynı prensipler, en yakın erkek ortak atayı (Y-kromozomu Adem’i) bulmak için de kullanılmıştır (Y-kromozomu sadece babadan erkek çocuğa geçer). Buna göre onun da mitokondriyal Havva’dan 84.000 yıl sonra, yine Afrika’da yaşadığı tahmininde bulunulmuştur.(4;6;7)

   3. Bu sonuçlar, mitokondriyal DNA’nın babadan kalıtımının ihmal edilebilir olduğu varsayımına dayanmaktadır, ancak bu varsayımın yeniden gözden geçirilmesi gerekebilir. Erkek mtDNA’sı, spermin kuyruk kısmında bulunur ve kuyruk genellikle spermin döllediği yumurtaya girmez; ancak nadiren bir kısmının girdiği de olur. Ayrıca soylar arası bir miktar mtDNA rekombinasyonu olması da olasıdır; ki bu da, hesaplamaların sonuçlarını değiştirecektir.(1;3) Ancak bu zorlukların kendileri de hesaba katılmıştır.(5)

 

 Okuma önerileri:

İnsanın evrimi

 

 Video önerileri:

İnsanın Kökeni (Discovering Religion serisinden)

İnsanın Ortaya Çıkışı (Discovering Religion serisinden)

 

Kaynaklar:

1. Awadalla, P., A. Eyre-Walker and J. Maynard Smith, 1999. Linkage disequilibrium and recombination in hominid mitochondrial DNA. Science 286: 2524-2525.

2. Cann, R. L., M. Stoneking and A. C. Wilson, 1987. Mitochondrial DNA and human evolution. Nature 325: 31-36. Ayrıca bakınız; Wainscoat, Jim, 1987. Out of the garden of Eden. Nature 325: 13.

3. Eyre-Walker, A., N. H. Smith and J. Maynard Smith, 1999. How clonal are human mitochondria? Proceedings of the Royal Society of London: B 266: 477-483. http://www.biols.susx.ac.uk/CSE/members/aeyrewalker/pdfs/EWPRS99a.pdf

4. Hawkes, Nigel, 2000. Even early man was late for first date. Times (UK), 31 Oct. 2000,http://groups.yahoo.com/group/TNUKdigest/message/708

5. Kivisild, T. et al., 2000. Questioning evidence for recombination in human mitochondrial DNA. Science 288: 1931,www.sciencemag.org/cgi/content/full/288/5473/1931a

6. Underhill, P. A. et al., 2000. Y chromosome sequence variation and the history of human populations. Nature Genetics 26(3): 358-361.

7. Yuehai Ke et al., 2001. African origin of modern humans in East Asia: A tale of 12,000 Y chromosomes. Science 292: 1151-1153. http://www.sciencemag.org/cgi/content/full/292/5519/1151 Ayrıca bakınız; Gibbons, A., 2001. Modern men trace ancestry to African migrants. Science 292: 1051-1052.

  • Paylaş
  • submit to reddit