SORU:

Evrim, dil yetisini açıklayabiliyor mu?

İDDİA:

   Evrim, dil yeteneğinin gelişimini açıklayamaz.

CEVAP:

   1. Dil yeteneğinin nasıl ortaya çıktığını kesin olarak bilmiyoruz, ancak akla yatkın birçok hipotez mevcut. Ara aşamalara, kademeli değişimle erişilmiş olabilir. Örneğin:

• Primatların beyin hacmindeki artış, dil yeteneğinden önce ortaya çıkmıştır; yani sebep, sosyal bir grupta işlev görebilmek veya yiyecek bulmak için oluşan uyarlanma olabilir.

• İnsan beyni, neoteni nedeniyle beklenmedik ölçüde büyümüştür; çocukluk dönemindeki hızlı beyin büyümesi daha uzun süre devam etmiştir. Beyin hacmindeki artış, dil yeteneğiyle birlikte veya ondan önce gelişmiş olabilir.

• Dil yeteneğinden önce de, vücut dili (ki zaten dil yeteneği de olasılıkla mimiklerin taklit edilmesiyle başlamıştı) ve birtakım sesler yoluyla bir miktar iletişim kuruluyordu. Konuşma dili, bu seslerin üzerine kurulmuş ya da vücut dilinden aktarılmış olabilir; ayrıca bunların her ikisi birden de etki etmiş olabilir.

• İlk sesli dilin ortaya çıkışıyla, konuşmayı sağlayan ve kontrol eden ses yolu ve sinir bağlantıları evrilmeye başlamış olmalıdır. Konuşma, büyük ihtimalle 1 milyon yıl önce Homo erectus ile başlamıştır.

• Konuşma, insan davranışlarının önemli bir parçası haline geldiği anda konuşma yeteneğinin kazanımı, Baldwin etkisi nedeniyle kolaylıkla gerçekleşir. Öğrenmenin esnekliği, dil yeteneğinin daha hızlı bir doğal seçilime uğramasına sebep olur. (1)

   2. Konuşmanın faydalı olduğu açıktır, dolayısıyla ne gibi seçilim avantajları yaratmış olabileceğini anlamamız da zor değildir. Hatta cevaplanması gereken esas soru, şempanzelerin neden dil yeteneği geliştirerek evrilmediğidir. Konuşma yeteneği, büyük ihtimalle diğer primatlarınkinden çok daha karmaşık olan (ki hala da öyledir) bir sosyal yapıya uyarlanımdır (adaptasyondur).

 

Kaynak:

1. Baldwin, J. M., 1896. A new factor in evolution. American Naturalist 30: 441-451,536-553. 

  • Paylaş
  • submit to reddit