SORU:
İDDİA:
Evrim bir dindir, çünkü değer yargılarını ve nihai anlamları kapsar.
CEVAP:
1. Evrim, yalnızca doğanın bir bölümünü tanımlar. Doğanın o bölümünün pek çok insan için önemli olduğu gerçeği, evrimi bir din haline getirmez. Dinin bazı niteliklerini ve evrimle nasıl mukayese edildiğini göz önünde bulundurun:
- Din, nihai gerçeği açıklama iddiasındadır. Evrim ise, yaşamın gelişimiyle sınırlıdır (buna hayatın kökeni bile dahil değildir).
- Din, insanın nihai gerçeklikteki rolünü ve yerini tanımlamaya çalışır. Evrim ise yalnızca bugünle ve yeni çevremizle ilişkili biyolojik arka planımızı tanımlar.
- Din, daima doğaüstü gücü veya güçleri yüceltmeyi ve/veya onlara inancı içerir. Evrimse bunu yapmaz.
- Dinler, inançları etrafında inşa edilmiş sosyal yapıya sahiptir. Bilim bir bütün olarak sosyal bir yapıya sahip olmasına rağmen; ne evrimsel biyologlara özel böyle bir yapı vardır, ne de bilim insanı olmak için böyle bir yapıya katılmak zorunludur.
- Dinler, takipçilerine ahlaki buyruklarını dayatır. Evrim ise bunu yapmaz. Ancak evrim, Thomas Henry Huxley, Herbert Spencer ve E.O Wilson(2) gibi bazı kişiler tarafından yanlış bir şekilde ahlaki değerlerin temeli olarak kullanılmıştır.
- Dinler, ritüeller ve dinsel törenler içerir. Üniversite mezuniyet törenleri haricinde, evrim öğreniminde veya çalışmalarında bununla mukayese edilebilecek başka hiçbir şey yoktur.
- Dinsel fikirler oldukça durağandır, ancak yeni bir mezhebe ayrıldıklarında değişirler. Evrimsel biyolojideki fikirler ise, yeni bir kanıt bulunduğunda süratle değişirler.
2. Bir dinin taraftarları olmaması mümkün mü? Dinleri sorulduğunda, birçok insan, hatta belki de evrimi kabul eden insanların çoğu; kendilerini Hıristiyan, Budist veya Hindu olarak tanımlayacaktır. Hiçbiri, dinlerinin evrim olduğunu söylemeyecektir. Şayet evrim bir din ise, tüm takipçileri tarafından reddedilen tek dindir.
3. Evrim, coşkuyla peşinden gidilen bir şeyin veya dürüst bir işe bağlılığın metaforu olarak ele alındığında bir din olarak düşünülebilir. Ancak bu, pul toplamaya, çiçek sulamaya veya hemen hemen her faaliyete uygulanabilir. Evrime din demek, dini etkin bir şekilde anlamsız kılar.
4. Evrim kuramı ahlaki ve dinsel görüşlerin biyolojik temeli üzerinde inceleme yapmak ve kuramlar yürütmek için bir temel olarak kullanılmıştır.(3) Dini araştırmak, o araştırmayı din yapmaz. İncil metinlerinin kökenini incelemek için arkeolojiden yararlanmak, arkeolojiyi ne kadar din yaparsa; dini görüşlerin kökenlerini incelemek için evrimi kullanmak da evrimi o kadar din yapar.
5. Evrimin din olduğu görüşü mahkemelerce reddedilmiştir:
“Argümanın maksadı gereği evrimin bir din olduğunu ya da dinsel inanç olduğunu varsayarsak; çare, evrim öğretimini durdurmaktır, bunun yerine bir başka din (yaratılışçılığa gönderme yapılıyor) kurmak değildir. Ancak dava hukukunda ve hatta sağduyu gereğince de, evrimin bir din olmadığı ve evrim öğretiminin Kuruluş Hükmü’nü ihlal etmediği açıkça saptanmıştır.”
Epperson’a karşı Arkansas, Willoughby’e karşı Stever ve Wright’e karşı Houston Bağ. Okul Bölg. Davaları emsal olarak verilmiştir.(1)
Ayrıca bkz: Evrim teorisi, dokunulmazlığı olan bir kutsal haline mi gelmiştir?
Kaynaklar:
- McLean v. Arkansas Board of Education. 1982.
- Ruse, Michael. 2000. Creationists correct?: Darwinians wrongly mix science with morality, politics. National Post, 13 May 2000.
- Sober, Elliott and David Sloan Wilson. 1998. Unto Others: The evolution and psychology of unselfish behavior. Cambridge, MA: Harvard University Press.