1. Evrim bilgisi içermeyen bir biyoloji eğitimi biyoloji değil, doğa tarihidir. Elbette doğa tarihi de önemli bilgiler içerir ve öğretilmelidir; fakat evrim, bütün biyoloji bilgilerini birbirine bağlayan birleştiri bir kuramdır. Sadece bu bilgileri sunmakla kalmaz; onların anlaşılmasını ve içerdikleri mevcut verilerin nereden ve nasıl elde edildiklerinin de kavranmasını sağlar.

Evrimi anlatmadan biyoloji eğitimi vermek, periyodik tabloyu anlatmadan kimya eğitimi vermeye benzer.

2. Evrim önemlidir, çünkü bilim önemlidir. Birçok insan, bilimin çeşitli konularından kendi görüşlerini destekleyenleri “iyi”, desteklemeyenleri de “kötü” olarak keyfi bir biçimde sınıflandırıp, mağazadan ürün seçer gibi bilimsel kuram seçilebileceği yanılgısı içindedir. Bilimsel gerçekler kişisel seçimlere değil, doğada gözlemlediğimiz verilere ve kanıtlara dayanır. Bu gerçekleri tarafsız ve yargısız bir şekilde genç beyinlere aktarmak, her eğitimcinin vicdani ve mesleki görevidir.

Biyolojide evrim eğitiminin öneminin farkında olan ve aralarında Türkiye Bilimler Akademisi’nin (TÜBA) de bulunduğu birçok ülkenin bilim kuruluşu, Akademilerarası Panel’in (IAP) Evrim Eğitimi Bildirgesi’ni imzalamıştır. (Okumak için tıklayın) Bildirgede yetkililer, öğretmenler ve veliler, tüm çocukları bilimsel yöntemler ve buluşlar konusunda eğitmeye ve doğa bilimlerini daha iyi anlamalarına yardımcı olmaya çağırılmakta; bunun için de dünyanın kökeni ve evrimine ilişkin kanıta dayalı olguların öğretilmesinin önemi vurgulanmaktadır.

Başta ABD olmak üzere birçok ülkede güç kazanan tutucu akımlar, bilim eğitimi yerine dogmatik öğelerin eğitim sistemlerine girmesi yönünde çaba göstermeye başlamıştır. Bu yönde hedef alınan ilk bilimsel kavram da genellikle “evrim” olmaktadır. Bugün dünyanın çeşitli yerlerindeki okulların fen derslerinde, dünyada yaşamın kökenleri ve evrimi konusunda bilimsel kanıt, veri ve test edilebilir kuramların öğretilmediği, bunların reddedildiği ya da bilimsel olarak test edilemeyen kuramlarla karıştırıldığı görülmektedir. Ancak, yaşamın kökenine ve evrimin ayrıntılarına ilişkin yanıtlanmamış bazı sorulara karşın, evrimsel değişimi destekleyen ve bugün hâlâ yanlışlanmamış olan bilimsel kanıtlar bulunmaktadır. Bugün için asıl önemli olan ise, bilimsel sorgulama biçiminin okullarda öğretilmesinin sürdürülmesidir: Bilim 1) dünyayı gözlemleyerek ve 2) test edilebilir ve yanlışlanmaya açık hipotezler oluşturarak doğal olaylara daha derin açıklamalar getirir.⁽¹⁾

Ayrıca bkz:

• Evrim teorisi, yararsız bir teori midir?
• Karşıt görüşü de öğretmek gerekmez mi?

Okuma Önerileri:

• Bir problem çözüm metodu olarak evrim kuramı, Evrim Çalışkanları Blogu
• Evrim hayatımızı nasıl etkiler, Evrimi Anlamak

Kaynak:

1. Türkiye Bilimler Akademisi